Toen ik haar tijdens een wandeling van de NKBV hoorde praten over een ervaring die zij vorige zomer had in de bergen, wist ik direct dat ik haar wilde uitnodigen voor Dialoog in de Duinen – Verbinden in veranderende tijden.
Bep Maltha is bioloog en zij weet óók veel van geografie. Met haar eigen reisbureau organiseert zij als International Mountain Leader belevenisreizen in de Alpen. Haar passie is om de pareltjes te vinden in de bergen en die te delen met anderen. Haar ogen glimmen wanneer ze daarover praat. In onze Dialoog onderzoeken we hoe je verbinding maakt met de Samenhang van de Natuur.
Samenhang
Het is heerlijk wandelen met Bep. In Meyendel weet zij de mooiste plekjes en al snel duikt zij geregeld de kant in om mij op iets moois te wijzen. We lopen langs een prachtig uitzichtsduin en later genieten we van de libellenvallei. Ondertussen komt ons gesprek op gang. Bij het inchecken wordt al snel duidelijk dat het ons gaat om de Samenhang in de Natuur. Als bioloog weet Bep daar alles van. Maar haar voelsprieten reiken verder dan alleen ecologie. Ze vertelt over een ervaring in de bergen, waar een deelnemer op een plek met oergesteente vertelde over de kosmische cycli en hoe alles in nog veel grotere bewegingen en samenhang is verbonden. Bep was geraakt door wat er tevoorschijn kwam in die beleving in de groep. Haar ervaring is voor mij heel vertrouwd. In en via de Samenhang in de Natuur kan ik het Ontzagwekkende, het Onzegbare beleven. De heiligheid van de Natuur.
Het beschermen waard
Dergelijke ervaringen laten je als geen andere voelen dat wat je dan beleeft de moeite van het beschermen waard is. De meeste mensen zijn niet uit zichzelf in staat om deze connectie te maken. In ons gehaaste en vluchtige bestaan is er nauwelijks aandacht, laat staan vaardigheid. Laten we eens kijken welke mogelijkheidsvoorwaarden we uit onze eigen ervaring kunnen ontdekken voor hoe je verbinding maakt met de samenhang van de Natuur. We zien al snel dat het veel meer gaat over mogelijkheden dan over ‘hoe’. ‘Hoe’ is een trucje, mogelijkheden is juist géén trucje.
Zonder tijd en zonder bestemming
Is het daarom dat struinen zo fijn is? Zonder tijd en bestemming met de Natuur zijn? Dat er niets is dat roept of dwingt? Je kunt je helemaal overgeven aan wat er zich in het moment voordoet. De minimale structuur is de dagdagelijkse realiteit van ‘heb ik genoeg eten bij me?’ , ‘is er water te vinden?’ en ‘is er een slaapplek?’ Wie ben ik dan, zonder tijd en zonder bestemming? Dat is best een indringende vraag die dan opkomt voor jezelf.
Alleen of samen?
Als je mensen spreekt over hun ervaringen met hoe je verbinding maakt met de Samenhang van de Natuur vertellen ze vaak dat ze op dat moment van de ervaring alleen waren. En dat is een lastige: veel mensen vinden het juist eng om alleen onderweg te zijn, zeker voor langere tijd. Toch vertellen we allebei over zo’n ervaring in een groep. Het kan dus! Wanneer je samen synchroniseert in het moment, dan kan het! Het is werkelijk magisch wanneer zo’n moment verschijnt. Als groep kun je samen een oproepende kracht hebben. Kennelijk is er dan bij iedereen een stil, wellicht onbewust verlangen om de Samenhang van de Natuur te voelen. Daar volledig in op te gaan. In de Dragende Kracht van de Aarde. Dat verlangen is dan de oproepende kracht.
Kennis: doel of middel?
Er vliegen de prachtigste libellen om ons heen. De ene nog mooier dan de andere. Een hele grote kop of een intens blauwe kleur. In de libellevallei laat Bep mij het riet zien, waar de eitjes op afgezet worden en waar de libellen ontpoppen. Dan kruipen ze langs het riet omhoog en pompen zij hun vleugels op alvorens hun eerste vlucht te maken. Een hachelijk en kwetsbaar moment! Bep had het geluk dat een keer mee te maken. Ik geniet van wat ze mij vertelt en ik verwonder mij over de prachtige Samenhang. Kennis is een middel om te genieten, geen doel. De libellen zijn nu allemaal uitgevlogen, dus met deze kennis kom ik volgend jaar zeker terug in de libellenvallei.
Ons oertrauma met de Natuur oplossen
Nu we zelf door ons onderzoekende gesprek steeds meer in de Samenhang van de Natuur opgenomen raken, delen we beiden die plotse ervaring dat je je heel onbehaaglijk voelt in de Natuur. Een onbestemd gevoel van ‘er staat iets te gebeuren’. Niet zozeer door een mens, nee, veeleer iets in de Natuur. We staan er lang bij stil, “Wat gebeurt hier?”
Allemaal hebben we in ons lichaam op diepe en vaak onbewuste lagen herinneringen aan de geschiedenis van onze Aarde. De geschiedenis van onze Aarde kent overstromingen, vulkaanuitbarstingen, aardbevingen. Talloze verhalen van aardeveranderingen, die ook in oude verhalen zijn vastgelegd en die in niet-westerse culturen van generatie op generatie worden verteld. Het zijn intense, oertraumatische ervaringen van overweldiging, dood en verlies geweest. In het Westen zijn het die onbegrepen en onopgeloste oertrauma’s die ons drijven om de Natuur te beheersen en onder controle te houden. Ze hinderen ons om die magisch ruimte van de Samenhang van de Natuur binnen te gaan. Onopgeloste trauma’s waarmee we óók onze eigen Natuur onder controle willen houden, onze doodsangst, onze angsten voor verlies en gebrek.
Opnieuw: zonder tijd en bestemming
De Samenhang van de Natuur en onze eigen Natuur staan sterk onder druk. De fase dat we onze planeet en leefomgeving duurzaam kunnen beheersen, is voorbij. We kunnen alleen nog herstellen. De fase dat we onze eigen Natuur veranderen nadert ook zijn einde. Vele mensen zijn niet meer in staat hun eigen immuunsysteem op orde te houden en hun zelfgenezend vermogen aan te spreken door de steeds verder gaande medicalisering van het menselijk Leven.
Alleen in de vrije ruimte zonder druk van tijd en bestemming zullen we onze oertrauma’s kunnen oplossen. Wie ben ik dan?
De Elders die ik sprak de afgelopen 12 jaar vertellen mij herhaaldelijk, dat we de crisis van het mens-zijn doormaken. Een virus of de veranderingen van het klimaat spelen zich af in de crisis van mens-zijn. Wie ben ik dan?
De orchis
Bep weet nog een plekje waar de Rietorchis staat. Je vindt ze op wat drassige plekjes in de duinvalleien. Als je héél dichtbij komt, zie je hoe ongelooflijk mooi het design is. Allemaal afgestemd op de Samenhang in de Natuur. Juni is orchismaand. Dan zijn er genoeg insekten om te bestuiven. Jaaa, hier worden we heel erg blij van!
Mee met Bep!
Na een heerlijke wandeling merken we op dat we voorlopig uit geavonturierd zijn. We gaan elkaar zeker weer zien. Ergens broeit een gezamenlijk plannetje om samen met jullie te ondernemen. Over hoe je verbinding maakt met de Samenhang van de Natuur.
Wil je nu al mee met Bep? Dat kan! Zij organiseert in september een bergwandelweek vanuit een authentieke berghut in het Zwitserse Wallis. Mooie pareltjes verzekerd!