Hoe kleiner we ons gaan voelen in vergelijking met de Berg, hoe dichterbij we ook komen om deel uit te maken van zijn grootsheid. Ik weet niet waarom – Arne Naess
Kan Deep Ecology helpen om een wereldbeeld te construeren dat recht doet aan de intrinsieke Waarde van de Natuur en het Natuurlijke? Die vraag is actuele dan ooit nu ons oude wereldbeeld onhoudbaar is geworden. Ons denken over de Natuur en het Natuurlijke is eenvoudigweg niet levensondersteunend. Deep Ecology kan helpen om het bewustzijn voor verandering van oude systemen wakker te maken.
De Berg
Mijn jeugd keek ik uit op Les Dents du Midi, een beeldbepalende berg aan het eind van het Rhônedal in Zwitserland. Wanneer ik ’s ochtends uit mijn slaapkamer het balkon van ons chalet opstapte, was de Berg de eerste levende Ziel die ik begroette. Ik kan je niet vertellen wat de Berg met mij doet, maar iedere keer als ik (te) lang ben weggeweest en hem weer zie, voel ik de tranen van vreugde bij het weerzien. Met het ouder worden is de Berg steeds belangrijker voor mij. Als een tijdloze Voorouder voelt hij.
In de jaren ontmoette ik veel Bergen waar ik de bezieling van voelde. Ook leerde ik dat de Bergen onderling een Familie zijn. Ik heb overduidelijk iets met Bergen. Ze geven mij een Deep Experience. Ik weet niet waarom.
Arne Naess
Wanneer ik Arne Naess (1912 – 2009) op het spoor kom, is er direct verwantschap. Ook hij heeft iets met de Berg. Arne Naess is de ideeënhouder van Deep Ecology. Wat Arne Naess deed en bedoelde met Deep Ecology was om de feiten en de waarde van ecologie samen te voegen. Niet om een nieuwe ecologie te creëren, met de nadruk op nog meer ‘logos’ (kennis) maar een ecologie met de nadruk op ‘sophia’ : een ecologische Wijsheid. Hij ontwikkelt in zijn jaren een Ecosofie als complementair op de gangbare ecologie. Wanneer je feiten en waarden samenvoegt, verandert je relatie met de Natuur. Als ik weet hoeveel Merels er in mijn buurt zijn (feiten), geeft dat nog steeds geen antwoord op hoe ik kan relateren met Merels. Moet ik ze belagen? Ondersteunen? Negeren? Of nestkasten ophangen? Hoe leef ik met de Merel in een relatie? Dit zijn vragen naar Waarden. Wat is de Waarde van een Merel? Dit gaat voorbij aan de wetenschap zoals we die kennen. Kan Deep Ecology helpen? Met de erkenning van de intrinsieke Waarde van de Natuur en het Natuurlijke?
Ecosofie
Wanneer ik in de zomer van 2019 naar Zweden afreis voor een lange voettocht, zit er één leesboek in mijn rugzak. Ecology of Wisdom (2016) van Arne Naess. Het is een fijne verzameling teksten om Naess en zijn gedachtegoed beter te leren kennen. Over Ecosofie zegt hij, dat iedereen zijn eigen Ecosofie moet ontwikkelen. Iedere persoon kan zijn eigen unieke ecologische Wijsheid voelen. We kunnen allemáál wakker worden voor de bezielde Aanwezigheid van onze Planeet, onze Natuur en het Natuurlijke.
Wanneer je jouw Ecosofie je hebt eigen gemaakt en wanneer dat ook je Vertrekpunt wordt, dan kun je je verbinden met betekenisvolle acties om de metacrisis waar we middenin zitten tegemoet treden. En om doorgangen te zoeken naar levensondersteunende leefstijlen en levenskunst.
Deep
Wat maakt zijn ecologie ‘Deep’? Deep als antwoord op de oppervlakkige, wetenschappelijke ecologie die geen antwoord geeft op hoe ik mij moet relateren met de Natuur en het Natuurlijke. De intrinsieke Waarde van de Natuur kun je volgens Naess alleen beleven door Deep Experience. Het is een ervaring in de Natuur van intense verwondering, een gevoel van volledig samenvallen met al het Leven. ‘Een magisch Moment van Eeuwigheid’, zeg ik dan, omdat dat zo aanvoelt. Dat kan al in je moestuin of met een prachtige bloem of vogel. We hoeven niet persé desolate gebieden te bezoeken om een Deep Experience te ervaren. Het kan óók door een loepje.
Een dergelijke Deep Experience leidt tot Deep Questions, vragen over wat al deze ervaringen gemeen hebben en daar samen over praten. Het zijn bekende lijnen die we dan vinden: het Leven en diversiteit hebben Waarde in zich, neem alleen van de Natuur wat je nodig hebt, onze impact op de Natuur wordt steeds destructiever, in onze leefstijl ligt de oplossing en zo meer. En: onze ideologische, politieke, economische en technische structuren zijn niet levensondersteunend. Deep Ecology kan helpen om het bewustzijn voor verandering van oude systemen wakker te maken.
Deep commitment
Wat je vindt in je Deep Experience is zo vol geladen met Waarde en Betekenis en Deep Questioning onthult nog veel meer Waarde daarover. Meer dan we vaak verwachten. Vooral als we er samen over praten. Dan begin je een gevoel van Deep Commitment te voelen. Voor Gaia, de Planeet, de Intelligentie, of hoe je het maar wilt noemen. We voelen hoe levend onze omgeving is, hoe bewust en bezield alle Leven is. Hoe intelligent. Dan realiseren we ons dat we ons moeten commiteren.
Jouw unieke Pad vinden
We zullen een eigen Pad moeten vinden. Je moet je eigen unieke Ecosofie ontwikkelen. Samen met anderen en in gesprek met elkaar wat wat je gaat doen. Samen kun je telkens de cyclus van Deep Experience, Deep Questioning en Deep Commitment doorlopen.
Met een dergelijke eenvoudige methode kan Deep Ecology helpen. Helpen om ons waardevol en betekenisvol te verbinden met de Natuur en het Natuurlijke en om te gaan bijdragen aan een levensondersteunende samenleving.
Partners
Talloze kilometers en gesprekken met Zweden over hun Natuurbeleving verder rijpt sindsdien mijn eigen Ecosofie steeds verder. Wat en hoe van mijn eigen Talent kan ik inzetten? Wat is Wijsheid? Met wie en voor wie kan ik het Avontuur aangaan van Deep Experience, Deep Questioning en Deep Commitment? Wie zullen dan mijn Partners zijn?
