Steeds zorgvuldig en met ‘a cold eye’ afwegen welke belangen je ondersteunt, de noodzaak gaat alleen maar toenemen. Iedere keuze die je maakt over welke belangen je ondersteunt, bewust of onbewust, configureert onze wereld. Welke wereld ondersteun je?
De afgelopen dagen had ik een paar indrukken die ik graag met je deel. Over de keuze welke belangen je ondersteunt. Vanaf de Grebbeberg heb ik een wijds overzicht.
De mythe van neutraliteit
Is neutraliteit (check onze Dialoog over neutraliteit) de wens om geen positie in te nemen, om niet verleid te worden tot een mening? Om niet meegesleept te worden in de belangenstrijd van anderen?
Opgegroeid in een neutraal land (CH) heb ik gevoeld hoe neutraliteit toch altijd één of ander belang dient. Een belang dat toegedekt ligt onder een fraai beeld aan de buitenkant. Zo heeft Zwitserland tijdens WOII door zijn neutraliteit de bankenwereld zoals die er nu in al zijn verwrongenheid uitziet, kunnen borgen. Terwijl er goede sier gemaakt werd met neutraliteit, was de grens voor Joodse vluchtelingen gesloten. Soms vraagt de context dat je niet neutraal blijft. Dat je een keuze maakt voor levensondersteunende belangen.
Misbruik van het Hart
Sinds het boek van Rutger Bregman De meeste mensen deugen, hebben we er is ons landje een werkwoord bij. De meeste mensen willen wel hun best doen voor een aansprekend doel. Om daar trots op te zijn. “We doen het samen”, “voor de samenleving”, “voor het klimaat”, “voor de Oekraïne”. Het Hart wil graag en liefdevol bijdragen, het ego wil zijn best doen. Ondertussen is het raadzaam om met een cold eye te kijken wie de oproep doet en welke belangen hij of zij vertegenwoordigt. Is dat werkelijk wat je Hart wil? Geopolitiek, ideologie, religie, wetenschap, het is inmiddels een wespennest geworden in de strijd om ons Hart. Om ons allerhoogste goed. In een buitengewoon normatief land als Nederland, geven we ons Hart veelal onbewust en genudged weg voor gesluierde belangen. Belangen die ons wijsgemaakt zijn, omdat onze moraal is gekaapt voor een ander doel.
Een bommetje laten vallen
Een andere indruk in dit thema van belangen deed ik op tijdens een gesprek over een conflict op social media. Iemand had een bommetje laten vallen in een app-groep. We weten inmiddels dat app-groepen zich niet bijster goed lenen voor het openleggen van conflicten. Ten diepste ging ook dit bommetje over een belangenconflict. In een conflict voelt iedereen zijn eigen belang ineens heel sterk. De verwikkelingen nemen toe, wanneer je je eigen zwaartepunt niet goed voelt en je meegesleept wordt door (voor?) het belang van degene die de meeste röring weet te genereren. Waar ben je voor beschikbaar? Welke belangen ondersteun je?
Identiteit
Een laatste indruk die ik met je wil delen, is over een belang dat initiatiefnemers kunnen hebben. Het gehele initiatief kan deel gaan uitmaken van hun gecreëerde identiteit. Ongemerkt ondersteun je het belang van het behoud van de identiteit van de initiatiefnemer door deel te nemen. Je zult bij uitdagende voorstellen dus altijd stuiten op deze identiteit, die behouden moet worden. Veelal speelt deze dynamiek zich onder de waterlijn af. Je herkent het door weerstand waar je plots op stuit, bij jezelf of bij de ander. Welk belang ondersteun je nu?
Een transpersoonlijk doel
Wat mij helpt, is om een belang te voelen dat verder gaat dan de gegeven context. Een geopolitiek belang, willen ‘deugen’, iemands identiteit, het zijn allemaal de belangen van die ene context. Wanneer je voorbij de context leert kijken, ontdek je een groter belang. Je beweegt weg uit het macht- en onmachtspel en begint een groter perspectief voor onze samenleving, onze wereld en onze Aarde te voelen. Vanuit dat grotere perspectief onderzoek ik wie of wat ik wil ondersteunen. Je zult in die zin een eigen ethiek moeten formuleren. Omdat je vanuit jouw unieke zwaartepunt je keuzes maakt. Welke waarden zijn voor jou de meetlat? Belangrijke waarden voor mij zijn, dat wat ik doe het Leven doordraagt, dat het levensondersteunend is, en onze menselijke waardigheid ondersteunt.
‘Take back control’
Nu is er wel wat met dat grotere perspectief. Ook daar zijn belangen van macht en onmacht ingeslopen. Dat grotere perspectief, kun je dat werkelijk zelf voelen of is dat iets wat je buiten jezelf hebt opgepakt? Je wellicht is toegestopt? Met name in sommige spirituele, religieuze, ideologische en wetenschappelijke kringen zijn ideeën en belangen ingeslopen, die krachteloos en passief maken. Welke belangen ondersteun je dan, wanneer je krachteloos en passief bent geworden?
Ik moest deze week denken aan de leus van de Brexit, ’take back control’. Later bleek de leus demagogisch misbruikt te zijn. Maar ten diepste gaat onze collectieve leerles nu wèl daarover: tack back control. Geoefend in a cold eye om iedere keer weer die afweging te maken welke belangen jij ondersteunt. Vanuit je eigen zwaartepunt. Omdat iedere, werkelijk iedere keuze onze toekomst configureert. Om te beginnen die van jezelf.
