Het blijft lastig, caring for the sacred. Het blijft lastig om het heilige ter sprake brengen. Terwijl het een reële, menselijke ervaring is. Een ervaring die binnenin jezelf te voelen is tijdens momenten van stilte, contemplatie of meditatie. Maar ook buiten jezelf in relatie met mensen, gebouwen, landschappen. Met dieren, bomen of wateroppervlakten. Op een dalend bospad. Wanneer niet? Iedereen kàn een dergelijke ervaring van het heilige hebben. Maar velen zijn het sensitieve daarvoor verloren. Laten we onderzoeken hoe we het heilige verloren.
Verwondering en ontzag
Laten we alle metafysische ideeën over het heilige even laten en ons afvragen op welke ervaring dit woord, het heilige, ons raakt. Het heilige laat zich voelen wanneer we verwondering en ontzag kunnen hebben. Dat is in onze huidige wereld voor de meesten geen vanzelfsprekende houding. Onze wereld, vormgegeven door rationaliteit en natuurwetenschap, is gebaseerd op een houding die zoekt naar verklaring, het meten en berekenen van de wereld. We proberen te ontsnappen aan de verbazing, aan de verwondering en het ontzag. Alsof het heilige ons oncontroleerbaar overspoelt. Alleen uitleg, controle en berekening geven ons rust. Hoe we het heilige verloren hebben aan rationaliteit en controle.
Individualisme
We hebben een cultuur gecreëerd waarin we zijn wat volgens ons werkelijk echt is.
Ons individualisme verzet zich ook tegen elke vorm van eerbied of het heilige. In onze postmoderne kijk op de wereld zijn wij zelf wat uiteindelijk werkelijk is. Wat telt is ons eigen perspectief, onze eigen waarheid en mening. We hebben een cultuur gecreëerd waarin we zijn wat volgens ons werkelijk echt is. Al het andere heeft de neiging gereduceerd te worden. Tot de vraag of het door ons geconsumeerd kan worden. Zelfs vriendschappen en relaties worden geconsumeerd. Ze worden transacties, ze worden aangehaald wanneer er iets te halen (of te vermijden) valt. In zo’n wereld is mijn ‘zelf’ nog het enige mogelijke heilige. Onze hedendaagse spirituele industrie draait om het ‘zelf’.
Dakloos
Maar het is moeilijk om de verbazing, de verwondering en het ontzag uitsluitend op mijzelf te verhalen. Zo denken we uiteindelijk niet over onszelf. Als heilig.
Dit leidt niet alleen tot ons eigen ongemak. De verlorenheid van het heilige in onze cultuur leidt tot een wereldwijde opstand tegen de moderniteit en het postmodernisme. De traditionele culturen van alle continenten willen niet langer de toekomst die het globalistische Westen hen biedt. De kern van deze opstand is de verdediging van het “heilige” tegen een goddeloze en verdorven wereld.
Er is een opleving van het heilige van oude en ‘joods-christelijke’ tradities. We grijpen terug op ideologie: religie, politiek, wetenschapsdogmatiek. We zoeken verlossers. Onze ‘nieuwe politiek’ grijpt terug. We voelen ons dakloos. Wie redt ons? Hoe we het heilige verloren is door telkens weer terug te grijpen op lege tradities van het patriarchaat en ideologie. Teruggrijpen op nieuwe priesters: experts, politici, ministeries van waarheid. Fundamentalisme in een deugjasje.
Het heilige onder ogen zien
Fundamentalisme neigt naar gesloten samenlevingen. Gesloten systemen verlopen lineair naar verval. Ze vernieuwen zichzelf niet.
Heeft deze fundamentalistische opstand tegen de ontheiligde wereld misschien een kern van waarheid? En heeft de open samenleving hier een antwoord op? Moeten we terug naar het verleden? Of moeten we het heilige op een nieuwe manier onder ogen zien?
De kern van waarheid in fundamentalisme is echter dat we zonder het heilige geen levensondersteunende samenleving kunnen zijn. Maar fundamentalisme in zichzelf neigt naar gesloten samenlevingen. Gesloten systemen verlopen lineair naar verval. Ze vernieuwen zichzelf niet.
De open samenleving kan antwoord geven door de dialogische houding te cultiveren. Door mensen de kunst van het vragenstellen te leren en door verbazing, verwondering en eerbied als waardevol te leren zien. Dat we weer ervaren dat we daarmee Ruimte bieden aan het heilige om te verschijnen. Dat we ervaren dat we geraakt kunnen worden.
En waar kunnen we verbazing, verwondering en eerbied beter ervaren dan tijdens een wandeling door de Natuur, die daar volledig op gericht is? Zoals de EarthTalk wandelingen bijvoorbeeld? Maar kunnen we nog verder gaan, via de practice van deepecology, zoals we dat hebben ervaren tijdens Take the Journey in augustus? Een subtiele manier om verbazing, verwondering en eerbied is tijdens de practice van Emergent Dialogue.
Door een open houding en samenleving kunnen we veel meer complexiteit toelaten. Veel meer creativiteit om met complexiteit om te gaan. Om Nature Intelligence te ervaren en daarop af te stemmen. Een open samenleving weet dat Nature Intelligence leidend en regeneratief is.
Het onnoembare
Het heilige is een persoonlijke, unieke ervaring. Dat is een ervaring die je opdoet vooral wanneer je alleen bent. Je hebt het zelf uitgenodigd door eerbied, stilte en ontvankelijkheid. Of je ervaart het wanneer je in een Emergent Dialogue samen het heilige laat verschijnen. En ja, het heilige kan overweldigen, kan overspoelen. Kan raken en ontroeren. Het is een Ondeelbaar Moment dat je het Onnoembare kan ervaren. Ik ervaar het zelf als een Magisch Moment van Eeuwigheid. Het zijn de Momenten van Thuisgevoel. Dat je diep voelt dat je op deze Planeet thuis hoort. Momenten dat je Inheems Bewustzijn wakker gekust wordt. Dat je wilt zorgdragen voor het landschap, de gemeenschap èn het heilige. De Natuur wijst ons de weg. Naar Caring for the sacred.
