Misschien lag het wel aan het weer. Dat hij zo in zichzelf gekeerd leek. Niet in gedachten, maar helemaal naar binnen kijken. In een veel te dikke jas voor deze temperaturen sjokt hij mijn kant op. Ik kan niet anders dan hem mijn bankje aanbieden. Dat hij mij iets over routines en gewoontes gaat laten zien, blijft nog verborgen. Met een diepe zucht gaat hij zitten en zwijgt.
Ik hoop dat de stilte hem goed doet. Dan begint hij te praten.
Routine
“Ik kom hier vaak om tot rust te komen en op te laden. Maar het werkt niet meer. Ook dit is een routine geworden”.
Zwijgend kijk ik hem aan.
“Alles is iedere dag hetzelfde hier. Dit bankje staat hier al jaren. Ik zit hier eigenlijk nooit”.
Toch niet zo hetzelfde denk ik in een flits.
“Wat is uw routine dan?”
“Ik heb heel veel routines. Dat is makkelijk. Dan heb ik alles goed georganiseerd. Dat deed ik vroeger op mijn werk ook. Het is een soort tweede natuur van me. Om alles te organiseren en in routines te hebben. Net als in de fabriek”.
We kijken voor ons uit in de verte.
“Wat werkt er dan niet meer, met uw routine hier?” Voor het eerst kijkt hij mij aan.
“Het maakt me doof”.
Doof
Aan de bosrand hoor ik een specht hameren. De dode boom klinkt hol en veelbelovend voor een schuilplek. Maar de man is doof geworden.
“Wat hoort u nu niet meer?”
“Doordat ik hier routinematig mijn rondjes loop, hoor ik niet meer wat er werkelijk gebeurt hier. Toen ik hier pas kwam, hoorde en zag ik alles. De routine heeft mijn aandacht verslonden. Het lijkt wel makkelijk, zo’n routine en gewoontes, maar ik voel hoe ik wegglijd in verveling en waardeloosheid”.
Waardeloosheid
Zijn dagelijkse routine is niet zozeer zinloos geworden. Maar zijn gewoonte mist zijn aandacht. Hij kent de oorzaak van zijn zwaarmoedigheid niet en hij weet niet meer hoe hij de aandacht weer terug kan brengen voor wat hij doet, ook al is het een routine.
Aandacht
“Toen u hier voor het eerst was, waar werd uw aandacht toen door getrokken?”
“Het viel me op dat het hier zo stil was. Dat was heerlijk toen ik nog in de fabriek werkte. Nu is alles stil om mij heen. Thuis, hier. Stilte is nu lastig. Angstig bijna”. Hij draait onrustig met zijn handen.
Stilte is intens, vooral als het je overvalt. Toch ben ik benieuwd of de stilte hier op het bankje anders is dan de stilte thuis. Ik vraag het hem.
Gemis
Hij vertelt me, dat de stilte thuis als een gemis voelt. Het huis is leeg na het overlijden van zijn vrouw. Hier in het bos was de stilte er al toen hij kwam. Eigenlijk was die stilte altijd weldadig geweest.
“Wat is er dan veranderd, hier in het bos, dat u doof bent geworden?”
Hij denkt lang na. “Niets”.
Even later: “Ik ben veranderd. Ik heb er geen aandacht meer voor. Door die routines en gewoontes. Voor hoe fijn de stilte is”.
Levendigheid
We zitten nog lange tijd zwijgend op het bankje.
Ik voel hoe een weldadige en dragende stilte ons omringt. Het gaat voorbij de woorden.
Een tijdloos moment van intense en frisse levendigheid, die de routines en gewoontes doordringt.