Er is altijd een keuze

Aan de vooravond van de Nieuwe Maan van maart komen we bij elkaar voor de Dialoog over Ontwrichting. Ontwrichting wordt vaak ervaren als negatief, ongewenst, als heftig en verstorend. Het ìs ook een turbulent proces, daar bestaat geen misverstand over. In deze turbulente fase onderzoeken we in alle rust welke grote kansen en mogelijkheden verborgen liggen in de ogenschijnlijk chaotische situatie.
Zit er ook een positieve kracht in Ontwrichting? Is er wellicht een bevrijdende kracht voor de toekomst werkzaam? We ontdekten dat Ontwrichting ons diep aanzet tot een fundamentele keuze. De ervaring dat er altijd een keuze is, werkt kalmerend bij ontwrichtende situaties. Een keuze voor een beter en waardig leven.

Chaos en turbulentie

Wanneer we Ontwrichting losjes onderzoeken, ontdekken we dat er bij ontwrichting veel tubulentie en energie vrijkomt. Ontwrichting luidt een verandering in. De structuren die niet meer functioneren en wegvallen, leiden tot chaos. In de chaos kom je bij de keuze wat van waarde is. In de huidige ontwrichting ervaren we veel regels, die de enorme energie en turbulentie die op gang komen, pogen vast te zetten. Er zijn ook veel gevoelens van onveiligheid.

Verbijstering

Wanneer we onze persoonlijke ervaringen met ontwrichting delen horen we in alle verhalen de verbijstering. Iemand is verbijsterd door een verhaal over hoe onze toekomst eruit gaat zien, in het bijzonder wat dat voor de kinderen gaat betekenen. Een ander vertelt dat zij in haar ervaring verbijsterd was hoe haar vrijheid en veiligheid op het spel kwamen te staan. Een wandeling over de markt met plotseling schreeuwende routebewakers en BOA’s wekte verbijsterend op maar ook de plotse mededeling op het werk dat je ontslagen wordt of naar een lagere functie kan. Ook de ervaring van een mantelzorger van een geestelijk beperkte familielid met de bejegening van een medebewoner die haar wil knuffelen verbijstert, alsook het plotselinge afbreken van een vriendschap zonder enig ophelderend gesprek daarover. In eerste aanzet overheerst de verbijstering bij ontwrichting.

Verwarring

De ontwrichting heeft in zich, dat je hem niet goed ziet aankomen, het komt onverwacht. Het is een verwarrende situatie, je bent uit het lood geslagen en je kan je stuurloos voelen. In al onze ervaringen vinden we overrompeling en verwarring. Verwarring die machteloos maakt en de vraag ‘wat moet ik doen’ krijg je dan niet beantwoord. Er gebeurt zóveel tegelijk. Wanneer we zo in verwarring zijn en er lijkt geen keuze mogelijk, welke vraag moeten we onszelf dan stellen?

Wat wil ik hiermee?

Eén van de deelnemers vertelt dat zij na het voorval snel voelde dat zijzelf aan zet was. “Het ligt bij mijzelf. Ik was wel van slag, geïrriteerd en de situatie triggerde mij. Ik vroeg mij af ‘wat wil ik hiermee?'” In haar reactie horen we geen machteloosheid meer. “Die had ik vroeger wel. Die machteloosheid heeft mij geleerd dat de vrijheid in mijzelf zit. Er is altijd een keuze”. Het voorval maakt haar duidelijk dat zij zich de vraag stel hoe zij met de bewoners wil omgaan en hoe zij met haar medemens wil omgaan. Het lijkt alsof de situatie óók iets van ons vraagt.

Wat wil de ontwrichting van mij?

De mantelzorgende deelnemer vertelt dat zij heeft ontdekt, dat er altijd situaties zijn die bij haar dezelfde vraag oproepen. Die vraag gaat voor haar altijd over macht en onmacht en gezien willen worden. Het gaat altijd over een waardige bejegening. Anderen herkennen dat. Macht of onmacht zet een waardige bejegening op het spel.
Kan het dan zijn dat datgene dat een ontwrichtende situatie bij jou oproept of van jou vraagt, dat dat iets is dat specifiek bij jou hoort? Dat die vraag in ontwrichtende situaties voor jou altijd dezelfde is?

Wat wil de ontwrichting van ons?

De deelnemer die over de markt wandelde legt uit dat de ontwrichting eerst hemzelf betrof. Kort daarna realiseerde hij zich dat hij vooral verbijsterd was van de sociaal-maatschappelijke ontwrichting. “Onze sociale weefsel gaat helemaal kapot, de mensen zijn veranderd. Er wordt zóveel vernield, het is krankzinnig!”. Diep voelt hij zijn machteloosheid en ontreddering.
We herkennen dit: wat de ontwrichting aan onszelf vraagt, vraagt de ontwrichting óók aan ons allemaal. We zijn allemaal immers deel van het collectief. We nemen daar met onze eigen vragen en ervaringen deel aan. Waar wij individueel op ‘aan gaan’, daar gaat het collectief ook op aan. Iederéén gaat aan. Daarom is er zo’n veelheid en lijkt alles tegelijk te gebeuren.

Waardigheid

Onze oudste deelnemer herpakt zich. “Ik weet dat ik heel boos was. Thuis ga ik mij niet opwinden, daar win ik niets mee. Ik voel me goed en gezond. Ik vraag mij wel af hoe ik mijn eigen waardigheid ga behouden”. Dan meldt zich een intens verdriet in ons veld van onderzoek. “We hebben dit eerder meegemaakt”, merkt iemand op. In WOII zijn we ook op een afschuwelijke manier onze waardigheid verloren. “Mijn moeder heeft mij hier altijd voor gewaarschuwd”. Het is het diepe verdriet van de herhaling van de geschiedenis. “Zijn wij de generaties die dit kunnen omkeren?”.

Verandering of herhaling?

“Komt er een herhaling of een verandering?” Er is wel degelijk een kans dat het anders gaat. Er is altijd een keuze.
In WOII was dat ook zo, dat er mensen een keuze maakte. Bij de twintowers ook: Bush maakte een keuze voor oorlog. Er is altijd een keuze. Die keuze kun je individueel maken en daarmee dus als mensheid. Die keuze kan je elk moment maken. “Als jezelf een keuze maakt om niet met dit soort dingen mee te doe, is dat beter dan in de angst zitten. Door de angst kan ik niet draaien”.
We hebben nu nog steeds en iedere dag de keuze. Gaan we voor vrede, liefde, vergeving of gaan we voor oorlog, strijd en reactief gedrag?

Het midden

In het alledaagse leven is de verleiding om nu reactief te zijn héél groot. “Het eist van mij dat ik in de situatie blijf. Ik moet veel bewuster naar de markt gaan”. Zelf dagelijks in je meditatie vragen dat je de hele dag verbonden blijft met je hoger zelf, de Bron en met je eigen ‘Lichtteam’ is óók een eenvoudige hulpbron om goed in je midden te blijven. In je eigen midden krijgt de verwarring bij ontwrichting veel minder kans en je hervindt je sneller.

Bereidheid

We moeten ons ter harte nemen, dat we bereid moeten zijn om de Ontwrichting ook werkelijk te voelen en ons te laten aanraken. Wanneer we ons doof houden, kunnen we de vragen wat het met ons doet èn wat het van ons vraagt niet beantwoorden. Wanneer we ons laten raken kunnen we open blijven en mild, hoe paradoxaal dat misschien ook klinkt. Door echt in het moment te blijven en ons bewust te zijn van wat er gebeurt kan je bij jezelf blijven en mededogen (leren) voelen. Er is immers altijd een keuze om voor de liefde te gaan. ‘Als ik voor de Liefde kies, maak ik de samenleving sterker”.

Trouw blijven

En natuurlijk, het vraagt moed om pijnlijke gevoelens en veranderingen echt toe te staan. Of om de uitdaging van de ander om de strijd aan te gaan niet te beantwoorden. Om in alle agitatie aandacht aan de situatie te geven, daarvoor moet je echt onthaasten. “Iedereen kan roepen wat hij wil, ik wil dan trouw blijven aan mijn eigen gevoel”. Laten we werkelijk in de stroom van de liefde stappen. Er is altijd een keuze om voor de liefde te gaan en het vraagt moed als het voelt dat je wellicht de enige bent die dat doet.

Strijd

We moeten onder ogen zien, dat onze wereld nu als reactie vaak de strijd aangaat. Dat als je niet in je midden staat en je met verve het ene beweert, dat je onbewust het andere doet. In je midden ben je niet meer reactief.
De wereld verandert en zal nooit meer hetzelfde zijn. Iedereen bewandelt daarin zijn eigen pad en vertelt zijn eigen verhaal. Na een jaar coronamaatregelen lijkt het alsof we nog maar net begonnen zijn. Het is een hele lastige tijd vol uitdagingen om zonder angst en verlegenheid voor de liefde te gaan.

Waardigheid

Voor het geheel is het nodig, dat we accepteren dat er verschillen zijn tussen mensen en dat er ook groepen verschillen van elkaar. En al die verbindingen tussen mensen wrikken los, komen weer samen, wrikken weer los en zo verder.
Ondanks dat het zo ‘onvast’ voelt, is het belangrijk dat we ons beseffen dat we weer van kleins af aan beginnen met bouwen en dat we ondanks allerlei tegenslagen blijven vertrouwen op een waardige en mooie toekomst. We zijn zoveel groter dan onze tegenslagen en strijd.
Wanneer we vertrouwen laten binnen komen en diep luisteren naar elkaar, dan geven we zin aan ons eigen leven en daarmee aan dat van anderen. Er is altijd een keuze om onze waardigheid te behouden.

Groots

Wanneer ik dit schrijf, is het een jaar geleden dat we naar de presco van Rutte keken in het torentje. Rutte’s “We hebben geen keuze”, is bij mij blijven hangen. Dat oordeel komt geregeld langs. In de walm van de angst die met zijn eerste toespraak meekwam, is deze uitspraak rechtstreeks ons onbewuste in gegaan. De onvrijheid, die dit bericht aan ons onbewuste inluidde, heeft ons gedisciplineerd en we hebben “we hebben geen keuze” uiteindelijk geïnternaliseerd.
Wij ontdekten in onze Dialoog de ruimte om opnieuw te denken: Er is altijd een keuze, wanneer je ten diepste trouw blijft aan de Liefde. In onze oergrond zijn wij zoveel grootser dan de gewenste disciplinering en walmen van angst.