Heerlijk om te voelen hoe de Zon met haar warmte ons en de Natuur weer wakker kust. Na de winter, die dit jaar vooral in onze samenleving erg koud was, komt er buiten weer wat warmte. Onwillekeurig moet ik denken aan het verhaal van Persephone en Demeter. Onze leraar oude talen kon geweldig vertellen. Gebarend en met gedragen stemmen verhaalde hij meeslepend, hoog verheven op zijn schavotje voor de klas. En ofschoon ik de betekenis uiteraard nog niet in de diepte begreep, vatte ik direct sympathie voor Persephone. Opnieuw vraag ik mij op het bankje in De Horsten af wat er gebeurde met de levenskrachtige Persephone. Luister en huiver naar een eigentijdse vertelling!
Levenskrachtig
Er was eens, héél lang geleden, een jong meisje en zij heette Persephone (klemtoon op de ‘e’s’). Zij is de dochter van de Griekse godin Demeter en de oppergod Zeus. Iedereen houdt zielsveel van haar, omdat ze zo levenskrachtig is. Ze is blij en vrolijk en ze is onbevangen en onbezorgd. Persephone is vrij gebleven van allerlei verwachtingen hoe ze zou moeten zijn, wat ze moet doen en hoe ze zich moet gedragen. Ze heeft zoveel èchte Vreugde bij zich, dat je bijna zou denken dat dit niet mogelijk is. Persephone is zo natuurlijk zichzelf, zo helemaal haar wilde natuur. Het leven is voor haar één groot en uitnodigend avontuur. Niemand heeft dan nog een idee wat er staat te gebeuren met de levenskrachtige Persephone.
Hades
Op een dag wanneer Persephone buiten van de Natuur geniet, krijgt Hades haar in de gaten. Hades is de god van de donkere hoeken van ons bestaan. De hoeken waar je liever niet komt, omdat je het donker je laat zien wie je bent. De meeste mensen zijn daar bang voor en ze praten over de donkere hoeken als ware het de Dood. Ze zijn bang omdat ze de zegening van de Dood niet herkennen.
Hades is op slag verliefd op Persephone, hoe kan het ook anders. Hij raakt verbind door haar wilde, pure en ongeschonde natuur en levenskracht. Omdat hij haar niet wil afschrikken, vermomt hij zichzelf als een virus. Een mooi rond groen bolletje, met van die spikes. Je weet wel, die je nu overal afgebeeld ziet.
Nietsvermoedend dwaalt Persephone onbezorgd door de bloemenweide en in een ondeelbaar moment grijpt Hades haar en neemt Persephone mee naar de donkere hoeken van het bestaan.
Demeter
Haar moeder Demeter wordt al snel ongerust wanneer ze ontdekt dat Persephone onvindbaar is. Ze zoekt en ze zoekt naar haar levenskrachtige dochter, dagen aaneen. Ze is ten einde raad. Aan iedereen vraagt ze of ze weten waar Persephone is. Niemand heeft haar gezien. Omdat haar levenskracht zo geliefd is bij iedereen, zijn alle mensen en goden mee ongerust, diep bedroefd en verslagen. Op een dag zegt Helios tegen haar “Ik ben bang voor je dat Persephone in de donkere hoeken van ons bestaan is”. Helios, de Zon, heeft alles gezien. Dat Hades zich vermomd heeft als virus. Helios schijnt immers iedere dag. Hij weet wat er gebeurde met de levenskrachtige Persephone.
Wanhoop
Demeter is wanhopig en ontroostbaar. Omdat haar levenskrachtige dochter er niet meer is, wil zij niet meer voor de Aarde en de Natuur zorgen. “Waartoe?”, huilt ze. Het land verdort, er is geen eten, het water droogt op en de mensen op de Aarde moeten zien te overleven. Dat maakt ze bang en ze proberen te pakken wat ze pakken kunnen, ook al komen andere mensen daardoor tekort. Langzaam gaat het leven in de samenleving dood. En dat alles omdat de levenskrachtige Persephone is verleid en in de donkere hoeken van ons bestaan gevangen zit door een virus. En omdat niemand weet wat er gebeurde met de levenskrachtige Persephone.
Zeus
De vader van Persephone, Zeus, wordt ook ongerust en probeert Demeter te porren om toch voor de Aarde en de samenleving te blijven zorgen. Maar Demeter is ontroostbaar en weigert zònder de levenskracht van Persephone zichzelf uit te putten. Als wijze Moeder weet Demeter hoe ze voor zichzelf en de samenleving moet zorgen. Ze wil zich niet opofferen.
Wanneer Demeter niet meegeeft, denkt Zeus aan Hermes. Hermes heeft toegang tot de donkere hoeken van ons bestaan. Wellicht kan Hermes te weten komen wat er gebeurde met de levenskrachtige Persephone.
Hermes
Wanneer Hermes Hades in de donkere hoeken van ons bestaan heeft gevonden, schrikt hij wat er gebeurde met de levenskrachtige Persephone. Alle maanden dat zij geïsoleerd en in quarantaine is, knijpt de levenskracht uit haar. Haar stem klinkt zwak en zacht: “Ik hoor hier niet te blijven. Het virus en de angst voor de Dood en mijn eigen kracht hebben mij verleid om hier te lijden. In plaats van dat ik hier mijzelf vernieuw en regenereer, zoals alle zaadjes doen, ben ik versteend van angst en kan ik niet boven de Aarde uitgroeien. Ik ben helemaal onvruchtbaar aan het worden”. Ze huilt zonder tranen. Die zijn in al die maanden opgedroogd. Hermes’ hart breekt.
Moedige Hermes
Hermes vertelt Hades omstandig hoe het er op de Aarde aan toe gaat zonder de levenskrachtige Persephone. De kinderen zijn niet meer jong en onschuldig, de jongeren zijn versomberd en bloeien niet, de oude mensen zitten opgesloten zonder hun families, de horeca is dicht en kleine bedrijven gaan over de kop. Er is geen aandacht voor het leed nu de levenskracht is verdwenen. En bovenal er is geen zorg meer voor de Aarde. Nu iedereen weet wat er gebeurde met de levenskrachtige Persephone, lopen ze allemaal met een grote boog om de donkere hoeken van het bestaan heen. Zo bang zijn ze voor de Dood, voor hun eigen kracht. En voor Hades, het virus.
De granaatappelpitten
Voor het eerst ziet Hades nu hoe de levenskracht van Persephone aan het afnemen is. Als Zeus, zijn, broer, dit te weten komt, zwaait er wat. Hij wordt bang voor zijn hachje en zint op een list. Hij geeft Persephone 6 granaatappelpitjes. De pitjes zullen haar weer levenskrachtig maken. Bovendien zal ze weer bij hem terug moeten komen voor de volgende dosis pitjes, eenmaal daaraan begonnen. Hij geeft haar een pitjespaspoort en daarmee mag ze de donkere hoeken van ons bestaan verlaten. Uitgeput en zonder dat zij zichzelf heeft kunnen vernieuwen of regenereren, is ze blij om de bloemenweide en haar moeder weer te zien. Ze vallen elkaar dolgelukkig in de armen. Hades ondertussen denkt dat hij het zo goed voor zichzelf geregeld heeft.
Het pitjespaspoort
Op een avond laat Persephone haar pitjespaspoort aan Demeter zien. “Ik zal toch ieder jaar terug moeten naar de donkere hoeken van ons bestaan om nieuwe pitjes te halen”, zegt Persephone bedroefd. Ze dacht in haar onschuld ècht dat ze de pitjes alleen bij Hades kon halen. Dat ze zich niet op een andere manier kan vernieuwen, regenereren en rusten dan door de pitjes van Hades.
“Ik was niet bang meer in de donkere hoeken van ons bestaan. Het is er fijn om te rusten. Dat moet heel goed zonder de pitjes kunnen, toch?”.
Haar moeder knikt bedachtzaam. Zij ziet dat de voorwaarden van de pitjes de levenskracht van haar dochter geen goed doen. Persephone verliest haar levenskracht, vrijheid en wijsheid door de voorwaarden. Ze beseft óók, dat de voorwaarden de Aarde en samenleving en ook Demeter zelf de levenskracht ontnemen.
Breken met de oude verhalen
En dan verzint Demeter een vermetel plan. Terwijl Persephone weer geniet van de bloemenweide gaat Demeter op bezoek bij Hades. Dit is ongehoord in de Griekse mythen en dus erg moedig van haar. Zij breekt met de oude verhalen.
In de donkere hoeken van ons bestaan praten Hades en Demeter lang en aandachtig met elkaar. Over het pitjespaspoort, over de opgelegde voorwaarden om in de Zon te mogen leven. Over het gemis aan levenskracht en over nood aan vernieuwing. En bovenal over de Liefde. Dat daar geen voorwaarden voor zijn. Samen trekken ze door de donkere hoeken van het bestaan en ruimen alle diepe angsten voor de Dood, ziekte en de eigen kracht op. Ze vegen de diepe stoflagen op die op het zelfgenezend vermogen, creativiteit en vruchtbaarheid liggen, zodat de Aarde en de samenleving weer levenskrachtig kunnen bloeien. Door al die grote schoonmaak kan Helios ook in de donkere hoeken van het bestaan beginnen te schijnen.
Rust en levenskracht
Na het bezoek van Demeter aan Hades in de donkere hoeken van ons bestaan komt er eindelijk rust op de Aarde en in de samenleving. Iedereen begrijpt nu veel beter dat je met voorwaarden niet ver komt en dat je ruimte moet geven aan het licht en de warmte van Helios. En aan de Liefde.
En Persephone? Zij gaat nog ieder jaar uit vrije wil een tijdje naar de donkere hoeken van het bestaan. Omdat ze weet dat je daar kunt vernieuwen en regenereren. En kunt snoepen van granaatappelpitjes àls je dat wilt. Omdat iedereen nu doet wat levenskrachtig is, floreert de samenleving en ontstaan er allemaal prachtige nieuwe ideeën. Dat komt óók omdat de donkere hoeken van ons bestaan nu schoon en aangeveegd zijn en omdat het niet meer eng is om daar te zijn. En iedereen leefde nog lang en gelukkig, totdat het hun Tijd was.