In het Bentwoud moet veel gemanaged worden. De vogels hebben jongen. Iedere dag is het crisis om die kleintjes in leven te houden en te leren op zichzelf te leven. Op een zonovergoten dag struinen we door ouderwetse weilanden vol met Paardenbloemen. We genieten van een aantal koppeltjes Bruine Kiekendieven en van de jonge pijltjes bij de talloze waterpartijen. Een crisis combinatie! Onwillekeurig denk ik aan de voorbije dagen, aan hoe het crisismanagement van onze overheid aan het imploderen is. De taal die ik hoor gaat vaak over brand blussen, de strijd, en militaire operaties. De roep om de sterke, reddende leider op VWS wordt luider. Kan het ook anders? Kan dat, levensondersteunend crisismanagement? Vier ideeën die ik graag met je wil delen.
Focus op verandering.
Het zou mooi zijn als de focus ligt op making change rather than being in charge. Leg bij het hanteren van de crisis je aandacht bewust op de verandering die gaande is. Dan blijf je afstemmen op de beweging die is ingezet. Vergeet dat je iets moet behouden. Je kunt de verandering niet tegenhouden. Ego, competitie en controle om te behouden wat je meent te hebben remt. Wat je doet om in het centrum van de macht te blijven, stagneert. Het verstroopt dat wat er staat te gebeuren met alle gevolgen van dien. Er zullen veel mythes en verhalen sneuvelen in de verandering die gaande is. Wees radicaal open om op te merken welke verandering zichtbaar aan het worden is. Meebewegen is levensondersteunend. Laat wat je doet de verandering en de aanstaande geboorte van een ander bewustzijn ondersteunen.
Antwoord geven
Iedere collectieve crisis of het nu corona of klimaat is, is ook een persoonlijke crisis is. Dat vraagt om een antwoord van ieder van ons afzonderlijk. Je kunt je daar niet aan onttrekken. We geven het antwoord dat de systemische onrechtvaardigheid tot in de oorsprong herstelt. In plaats van een antwoord dat de onrechtvaardigheid steeds verder verdiept. Geef structurele en systematisch antwoorden. Hoe kan dat, levensondersteunend crisismanagement? In een levensondersteunend systeem is er voor iedereen een plek. Iedereen staat op zijn eigen, magische Plek in de ordening. En er balans is tussen geven en nemen, in alle relaties. Dat wil zeggen in onze relaties met elkaar, met de niet-menselijke wereld en met onze Aarde. Daar zou ons antwoord in crisis op gericht moeten zijn.
Hart en hoofd èn je Buik
Met je hele hebben en houwen breng je je hart je hoofd èn je Buik in in de crisis. Laat je hoofd luisteren naar het verdriet, de angst, de moed en de onzekerheid die leven in het hart en je buik. Help het hoofd inzien dat er aan de basis van iedere crisis ook innerlijk en persoonlijk werk ligt. Een crisis heeft onontkoombaar psychologische en spirituele dimensies. Door hoofd, hart en buik samen te brengen overbrug je het gapende gat van polariseren. Bijvoorbeeld tussen wetenschappelijke verstijving en dogma enerzijds en morele helderheid anderzijds. Analyse en empathie kunnen elkaar versterken, strategie en verbeelding inspireren elkaar. Wanneer hoofd, hart èn buik samenwerken ontstaan de voorwaarden voor levensondersteunend crisismanagement.
Bouw aan je gemeenschap
Dit is misschien het belangrijkste van deze vier. Het is de erkenning dat het bouwen aan een vitale gemeenschap het belangrijkste Fundament is voor een veranderende wereld in crisis. Maak mogelijk dat mensen zich diepgaand met elkaar gaan bezighouden. Maak mogelijk dat ze samenwerken en elkaar ondersteunen. Omdat je weet dat investeringen in de schering en de inslag van het social weefsel van onze samenleving ons allemáál ten goede komt. Het is eenvoudigweg een voorwaarde voor vitaal leven voor iedereen. In een crisis zijn we allemaal betrokken en ons lot is diepgaand verbonden. Kan dat, levensondersteunend crisismanagement? We weten allang dat je voor welslagen dient te werken aan een groots, sterk en divers team. Vitaal Samenwerken is levensondersteunend crisismanagement.
Kan dat?
Bij het tv programma Buitenhof liet ik mij inspireren door Dieuwertje Kuijpers. Zij is politicoloog en journalist. Ze schreef een proefschrift over politiek bij Nederlandse oorlogsinterventies. Keer op keer wijst ze op de bestuurscultuur in ons land. Ze typeert die met ‘altijd op de hoe, in plaats van op de waarom’. Wanneer je bij alles wat je doet, je de waarde van levensondersteunend leven hoog houdt, hoe gaat het crisismanagement er dan uitzien? Hebben we dan een persoonlijk, een non-persoonlijk of transpersoonlijk ‘waarom’?
Moeder Eend intussen is blij dat zij haar crisis voorlopig levensondersteunend heeft bezworen.
