Vanaf het bankje kijk ik lang naar Cape Reigna. In de diepte zie ik de boom, the ancient survivor, op de rotspunt Te Reigna. Hier noemen de Maori de boomsoort Kahika. Net als alle pohutukawa bomen kunnen ze overleven onder onmogelijke condities. Zelfs hier op een rotspunt in de zoutige winden van de Grote Oceaan en de Tasmanzee. De rotspunt die zich in zee stort, Te Rerenga Wairua, is de plaats waar de Spirits de onderwereld inreizen. De oude kahikaboom heet Te Arika. De Spirits dalen af naar het water over de treden die door de wortels van de boom zijn gemaakt. Dan vervolgen ze hun Reis naar Hawaiki, hun spirituele thuis.
Hier, op mijn verjaardag, komt er een vraag uit mijn herinnering boven. Een vraag die de Wijze Vrouw van de Maori mij ooit stelde toen ik 52 werd. “Do you carry an inner picture of what it means to be an Elder with Wisdom and an open Heart in your community?”. Heb ik een droombeeld van de Wijsheid van een Elder? Het beeld is na al die jaren verder gerijpt.
Antwoord geven
In onze samenleving is de plek van de Wijze Oudere, de Elder, zo goed als verdreven. Elders zijn geen onderdeel meer van onze samenleving. Op z’n best is een oudere een karikatuur: een ‘boomer, die op zijn geld zit’ (Philip Huff) of ‘iemand met kort grijs gepremanent haar in een jas van de ANWB’ (Joup van ’t Hek), ‘dor hout’ (Jort Kelder) of ‘kwetsbaren’ (onze overheid). De breed geciteerde typeringen maken wel duidelijk dat we ons geen raad weten met de plek van de oudere, laat staan met de plek van de wijze Elder. ‘Oud zijn’, betekent nu ‘ik had kinderen, ik had werk en nu is alles voorbij’.
Zelf draag ik een hele diepe voorstelling van een Elder die steeds onderdeel van de samenleving is en nog steeds Verantwoordelijkheid draagt. In mijn droombeeld van de Wijsheid van de Elder draag ik Verantwoordelijkheid in de betekenis van Antwoord geven op de vragen die het Leven ons Nu stelt. “Wat is er nu nodig?” Mijn Antwoord is het Gesprek en een Nieuw Verhaal voor Nederland, waar de Dragende kracht van de Aarde het vertrekpunt is.
De universele Ruimte
Kinderen die kort geleden geboren zijn, zijn meer open voor de transcendentale ruimte. Dat is precies zo met de Elders. Ik merk dat ik met de jaren steeds meer geleerd heb om in contact te blijven met de universele wereld, met de open ruimte en dat ik steeds minder gehecht ben aan conditioneringen, verwachtingen en oude patronen. Het lukt me steeds beter om het onbekende aan te kijken met innerlijke Wijsheid, facing the unknown with inner knowing, las ik jaren geleden eens op een muur in de metro in Parijs. We zijn zoveel meer dan onze ‘body-mind’. We zijn universele wezens, voorbij alle vormen van gehechtheid aan religie, ideologie, politiek of dogma.
Het Leven doordragen
Als Elder draag ik iets in mijn Hart dat nooit verandert. Alles in het Leven verandert, maar iets in de kern verandert niet. Hoe meer ik leerde om dichtbij deze innerlijke continuïteit te blijven, hoe meer ik het lijden en de moeite van de wereld kan mee beleven. Hoe meer ik de veranderingen kan omarmen ondanks de enorme verliezen die we nu lijden in alle levensvormen. Omdat ik weet dat we altijd verder ontwikkelen en dat het Leven ons doordraagt. Net zoals ìk het Leven kan doordragen, uit Liefde voor de Schepping.
Innerlijk Kind
In mijn droombeeld van de Wijsheid van de Elder heeft de Elder ook haar of zijn Innerlijk Kind weer ontdekt. Ondanks de littekens die er bij iedereen wel zijn, voel ik mijn Innerlijk Kind vooral als een bron voor Plezier, Vreugde en Vrijheid (PVV ;)), voor verandering, humor en wijsheid. Onlangs leerde ik een vrouw kennen, die bijna 10 jaar ouder is. Ofschoon haar leven zich al een paar maanden in een ongekende achtbaan van uitdagingen bevind, herken ik bij haar haar verbinding met haar Innerlijke Kind, die nu een bron voor haar is voor humor en veerkracht. Herken het Kind wie je was toen je kwam en draag haar of hem mee tot in de ouderdom.
Gemeenschap
Veel mensen verlangen onbewust terug naar tribal wisdom, naar de wijsheid van de gemeenschap, waar de Elder volwaardig onderdeel van uit maakt. De generatielijnen zijn dan vitaal van jong tot oud en iedereen heeft een levende en betekenisvolle taak in het geheel van de gemeenschap. Ik herinner mij de ceremonies in Zuid-Amerika waar de Elders degenen waren die het eerst te eten kregen en daarna de kinderen. Wat mij veel plezier gaf, was dat de Elders zich eenvoudigweg onttrekken aan hoe je je moet gedragen tijdens de ceremonie terwijl de jongeren juist leren wat er dan van hen verwacht wordt. Voor de Elders is er geen morele dwang of plicht om ‘het goede voorbeeld te geven’. Wat een Vrijheid!
Eigenwaarde
Deze Vrijheid gaf mij een ongeloof gevoel van Eigenwaarde. En deze Eigenwaarde als Elder gaf mij de Ruimte om mijn eigen ziel, mijn onsterfelijke ziel terug te vinden. Dat deel van het Leven dat nooit verandert en altijd wordt doorgedragen. Jongere generaties kunnen zo leren van wijze Elders, omdat de Elders zich ontwikkelen naar een levenskunst van de ziel die zeker serieus maar vooral ook heel vreugdevol is. Mijn droombeeld van de Wijsheid van de Elder bestaat vooral uit de vrijheid die Eigenwaarde geeft.
Leven-Dood-Leven
Onder de streep: ik denk dat we deze Elders in onze samenleving tevoorschijn zien komen, op het moment dat we niet meer bang zijn voor de Dood.
Het is belangrijk voor een gemeenschap dat we de Geboorte als wonder aannemen, als een natuurlijk gebeuren. Dat we het wonder van de Geboorte weer insluiten in onze verhalen. Dat we diep doorsnappen wat het betekent dat we geboorte kunnen geven aan kinderen en dat we daaraan kunnen deelnemen als gemeenschap. Op die manier gaan we ervaren hoe belangrijk het is dat we ook kunnen deelnemen aan het wonder van de Dood en we kunnen omarmen hoe we overgaan. Daardoor zijn we meer verbonden met de cyclus van Leven-Dood-Leven en zijn we niet zo bang voor de dag dat we sterven of voor de dag dat we ziek worden.
Innerlijke leiding
Geboorte, Dood en ziekte, het zijn allemaal momenten dat ik diep vertrouwen heb kunnen leren en ontdekken in mijn innerlijke leiding. Mijn wens is dat we de wijze Elder weer hervinden in ons Hart. Meer dan 10 jaar geleden hoorde ik die vraag: Hoe wil je zijn als Elder? Ik ontdekte hoe groot de ommekeer is als je een droombeeld maakt waarbij je niet bang bent om oud te worden. Ik voel dan iets dat verbonden is met diep vertrouwen en de Vreugde van het Leven.
Water, water, de rest komt later
In de verte zie ik Te Wahi Tutatikati, de ontmoeting tussen de Te Moana-a-Rehua (de zee van Rehua) met de Tai-o-Whitirea (de oceaan van Whitirea), man en vrouw. Water waar het Leven begint en waar het Leven weer eindigt en spirits verder reizen. De ingang van het Leven valt hier samen met de uitgang van het Leven in de Oceaan. En zo cirkelt en draagt het Leven datgene dat onveranderlijk is door en door, verder en verder. Water, water de rest komt later.
