Wanneer vrouwen Storytellers zijn, verandert het menselijke verhaal.
Als de stemmen van vrouwen in de loop van de geschiedenis gelijk waren gehoord en gerespecteerd, dan zou de mensheid verschillende heldenmythen en leidende verhalen hebben gevolgd.
De verhalen construeren onze cultuur
De verhalen die we vertellen worden onze cultuur. Onze huidige verhalen gaan over datgene waar we ons nog blindelings aan vastklampen. En die verhalen kleven ook aan ons. Het zijn bijvoorbeeld de oorsprongsverhalen. Hoe de aarde en de mensheid is ontstaan. Of de leidende mythes, zoals verhalen over de noodzaak van marktwerking, groei en winstmaximalisatie. En dan zijn er nog de religieuze vertellingen, zoals de broedermoord van Kaïn en Abel, zo actueel in het CDA. Of de rol die Eva is toebedeeld in relatie tot de Kennis van goed en kwaad. De heldenverhalen van de ontdekkingsreizigers, de VOC, de huidige wetenschap. De heldenverhalen van topvoetballers, regeringsleiders en ideologen-mastodonten. Het klassieke heldenverhaal van Joseph Campbell, De Reis van de Held, gaat niet over vrouwen.
Daarnaast zijn er nog de talloze verhalen van de literatuur, de sprookjes en films. Het zijn de verhalen die onze cultuur diepgaand hebben gevormd.
Onze oude verhalen
Onze oude verhalen gaan over vrouwen en mannen. Over eigenschappen en de plaats van mannen en vrouwen. Over wie kracht, macht en verdienste heeft. Glazen plafonds, quota en luie parttime moeders.
Er zijn talloze verhalen over macht en oorlog. De heldenverhalen van mannen die het zwaard opnemen voor het ideaal van de leider. Ten strijde trekken voor het ideaal van iemand anders, “We’ll smoke them out”. De verhalen dat oorlog nodig is om het bestaan veilig te stellen, oorlog als antwoord op onveilig voelen. Oorlog om gedachtegoed (democratie) en religie te exporteren. De talloze ‘kruistochten’ voor het ideaal van het vertelde verhaal.
Liefdeloze verhalen
De verhalen over seks en liefde en de verleidende krachten ervan. Het romantische ideaal in het verhaal over de liefde als een transactie. De gruwelijke verhalen over daders die handelden ‘uit liefde’, voor de natie, de familie, de verkeerd begrepen loyaliteit. Levenloze verhalen dat vrouwen vanzelfsprekend beschikbaar zijn.
En niet te vergeten de verhalen over de waarden waarnaar we leven. De religieuze waarden, die zoveel strijd hebben opgeleverd. De politieke waarden, zoals het neoliberalisme, die tot exclusie en ongelijkheid leiden. De ideologische waarden die andersdenkenden vermorzelen. Wanneer waarden dogma’s worden.
De vertellers
De meeste verhalen uit onze westerse cultuur zijn geschreven door mannen. Ze zijn gevuld met lessen en wetten voor de hele mensheid. In dit tijdsgewricht zijn we veel verhalen gelukkig al ontgroeid en tóch blijven ze bestaan. Ze moeten nu dienen om in tijden van verwarring houvast te bieden, ‘een vaste burcht is onze god’. ‘We moeten ons de crisis uit investeren’. ‘Je doet het voor een ander’. ‘Doorpakken’. De klevende verhalen van de oude mannelijke vertellers met macht staan het levensondersteunende leven in de weg. Het zijn verhalen die het Leven ontkrachten.
Wanneer vrouwen storytellers zijn
Wat gebeurt er wanneer vrouwen óók de verhalenvertellers zijn?
Het zouden verhalen zijn die zorgzaamheid waarderen en mededogen verdedigen. Die communicatie verheffen boven wraak, geweld en oorlog. Verhalen die getuigen van het dragen van een samenleving, koesteren wat van waarde is en verzorgen wat kwetsbaar is. Het zouden verhalen zijn vol van wijsheid over Leven-Dood-Leven. Over de Levenskunst van levensondersteunend leven. Verhalen die getuigen van wat het betekent om je Natuurlijkheid ten volle en vrij te leven. Om je levengevende verbinding met de Aarde te ervaren. Het zijn verhalen die het Leven bekrachtigen.
Nieuwe verhalen vertellen
We zouden verhalen vertellen over onze voorouders en de eerste bewoners van het gebied waar we wonen. Het zijn kansrijke verhalen over de Levende Lijnen tussen de generaties, zodat iedereen, jong of oud, een waardevolle Plek in zijn familie èn samenleving heeft. Het zullen verhalen zijn hoe je een krachtig weefsel weeft waar voor iedereen een Plek is. Waar alle stemmen gehoord worden en waar iedere behoefte of verlangen een stem van de Levenskracht is.
Hoe zou het zijn?
Jaaa, hoe zou het zijn wanneer vrouwen spreken vanuit hun authentieke stem? Wanneer zij onze waarden kunnen buigen? Wanneer zij ons leren om de hoofdrolspelers te worden in de verhalen die we vertellen over wat het betekent om werkelijk mens te zijn? Midden in een vitale en natuurlijke samenleving. Zonder angst en verlegenheid om werkelijk Lief te hebben. Het Leven wil immers geleefd worden.